Localisation - Situering: In de tuin van Huize Sint-Joseph aan de Pater Kusterweg.

Coordonnées GPS - GPS-coördinaten: +50°50'06.6", +5°44'45.6"

Inscriptions - Opschriften

"[Elf namen, niet alfabetisch gerangschikt]
VERZETSSTRIJDERS-SECTOR MAASEIK-BELGIË-DIE 12-9-1944
OP DEZE PLEK DOOR DE VIJAND WERD GEFUSILLEERD"

Herdenkingssteen bezoek Koning Boudewijn

"OP 11 JULI 1959
WAREN HIER
Z.M. KONING BOUDEWIJN
H.M. KONINGIN JULIANA
EN
Z.K.H. PRINS BERNHARD
TER HERDENKING
VAN DE FUSILLADE"

Beschrijving

Hardstenen beeldengroep van drie verzetsmannen met vlag en leeuw. De beeldengroep is geplaatst op een voetstuk met een ingemetselde plaquette (Bron [295]).

Historische achtergrond

Op 9 september wordt de jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst gehouden op de plaats waar deze 11 Belgische verzetstrijders uit de sector Maaseik zijn doodgeschoten, aan de Pater Kustersweg in Cadier en Keer.

Het zijn deze verzetstrijders geweest die enkele uren voor onze bevrijding aan de rand van de beboste helling nabij Huize St.Joseph op 12 september 1944 door de Duisters op een laffe wijze werden gefusilleerd. Deze mannen, leden van het verzet in België, zochten in die tijd een schuilplaats in de bossen langs de weg Lanaken – Maaseik: vol ongeduld en met de nodige spanning, bovendien onder hevige regenbuien en weinig bescherming tegen de natuurelementen. Zo wachten zij op een beloofde dropping van wapens en munitie. Deze bleven echter uit: er kwam niets.

Tegen de middag zette het Duitse leger een aanval in op het schuiloord "Anatole". Tegenstand was zinloos. De Duitsers arresteerde zowat iedereen die zij tegenkwamen. Op maandag 11 september werden 26 leden van het verzet in vrachtwagens afgevoerd. Via Mechelen aan de Maas, Rekem en Lanaken, stopt het konvooi bij de voormalige villa Bosch in Scharn. Hier krijgen de gevangene iets te eten. Ongelooflijk gezouten vis uit een tonnetje, enkele tomaten en wat brood. Ze worden in twee groepen opgesteld en moesten lopend langs de Akersteenweg in Oostelijke richting het onbekende tegemoet. Aan de voet van de keerderberg kregen ze opdracht om te lopen via een achterpoortje en in een gewone gewelfde kelder opgesloten. Hier wachten de weerstanders op hetgeen komen zou.

De volgende morgen werd Gustaaf BEAZAR als eerste uit de kelder gehaald en gesommeerd om lopend naar de plaats van terechtstelling te gaan. Al met al herhaalde dit gebeuren zich met tussenpozen van twintig minuten. Kort nadat twaalf kameraden ter dood gebracht waren verscheen een vrachtwagen. De overige niet vermoorde mannen en vrouwen vertrokken. Diezelfde dag 13 september werd Heer bevrijd door het 117e Infanterie Regiment – 1e Bataljon – 30e Divisie-B compagnie.

14 september 1944

Onder een laagje mergel en afgedekt met takken werden de lijken gevonden. Het werd snel duidelijk dat zich hier een drama had afgespeeld. Later werd dit bekend onder de plaatselijke inwoners van Heer. Enkele maanden daarna vormde dit gebeuren de inspiratie voor de heer Jos RAMAEKERS om een comité op te richten als blijvende herinnering aan de laffe daad die hier plaats had gevonden. Om zijn plan te kunnen uitvoeren vroeg hij hulp aan een aantal Belgische inwoners van Heer. De plannen werd uitgewerkt en met medewerking van de directie van Huize St. Joseph werden de eerste plannen voorgelegd aan de gemeente Heer. Met instemming werd het initiatief begroet.

Het comité bestond uit een zestal leden te weten de heren Jef GEYS, Nol GIJSEN, Sjo RAMAEKERS, Louis MEESTERS, Sjeng VRIJENS en broeder Michael SMITH. Zij gingen aan de slag om de benodigde pecunia bij elkaar te krijgen. Hun impulsieve animo werd dankbaar aanvaard, ook in België. Er werd zelfs een Erecomitë opgericht met voornamelijk Belgische notabelen waaronder de consul van België in Nederland, de burgemeester van Maaseik en burgemeester KESSEN van Heer. Een inzamelingsactie en de verkoop van kaarten met foto’s van de elf verzetsmensen. Een huis aan huis verkoop werd gestart door een tiental dames. De actie verloopt echter niet zoals men gedacht had. Het leverde fl. 56,63 op. De gemeenteraden waar de gefusilleerden afkomstig waren, namen daarop het besluit het initiatief te steunen. Zij beslisten een bijdrage te van een franc per inwoner.

Onthulling van het monument

Op zondagmorgen 12 september 1948 volgde de onthulling. Die dag begon de ceremonie met een plechtige hoogmis in het openluchttheater van Huize St. Joseph. Hier waren ongeveer tweeduizend personen aanwezig. Onder de aanwezigen waren de gouverneurs van België en Nederlands Limburg. Na deze plechtigheid begaf het hele gezelschap zich naar de plek van het afgedekte monument. In de directe nabijheid wapperden de vele vlaggen en vaandels van verschillende Belgische verzetsorganisaties. Toespraken van diverse sprekers volgden. Tot slot werden kransen en bloemen gelegd. Als eerste door de weduwe van Gustaaf BEAZAR, gevolgd door vele familieleden van de slachtoffers. De plechtigheid werd besloten met het spelen van de Brabançonne en het Wilhelmus (Bron: Site "Ut Mestreechter Steerke").

Beeldhouwer - Sculpteur: Jan WEERTS (Bron [449]).

Bijkomende informatie - Informations complémentaires

Ieder jaar wordt hier op de tweede zondag in september nog een plechtige herdenkingsbijeenkomst georganiseerd door de Stichting Belgisch Monument Heer, waarbij o.a. oud-verzetsstrijders uit Maaseik aanwezig zijn (Bron [449]).

Site "Belgisch monument Heer"

Zie namen gebeiteld op het standbeeld - Voir les noms gravés sur le monument