Situering: Noordstraat, aan de omheining rond de Sint-Walburgakerk, ten Noorden van de Grote Markt.

GPS-coördinaten: +51°04'24.1", +2°39'43.6"

Beschrijving

Op een hoog en sterk geprofileerd hardstenen voetstuk met doorlopende kroonlijst staat een kleine sokkel met concaaf gebogen zijkanten. Hierop is het bronzen borstbeeld van Karel COGGE geplaatst. Bovenaan op het voetstuk staat in hardsteen het wapenschild van Veurne. Daaronder een bronzen plaat met eenvoudige geprofileerde lijst (Bron [46]).

Historische achtergrond

Dit gedenkteken herinnert aan Karel COGGE. Karel COGGE is vooral bekend omwille van zijn rol in de onderwaterzetting. Over het precieze verloop van de onderwaterzetting van de IJzervlakte die een einde maakte aan de IJzerslag is reeds veel geschreven. In elk geval rijpte de idee bij kapitein-commandant NUYTEN om via een gecontroleerde onderwaterzetting de Duitse opmars te stuiten. Hij liet de Veurnse onderzoekrechter Emeric FEYS een document tonen aan Kolonel WIELEMANS, de onderchef van de Generale Staf, waaruit bleek dat Nieuwpoort in 1793 de Franse revolutionaire troepen een tijdlang op afstand had weten te houden door een onderwaterzetting. Diezelfde dag nog, op zondag 25 oktober 1914, werd Karel COGGE, toezichter van de Noordwatering van Veurne, op het stadhuis ontboden om de mogelijkheden van een inundatie te bespreken. Een eerste poging via het Oud-Veurnesas, uitgevoerd door Karel COGGE en kapitein THYS, bleek niet toereikend genoeg. Vervolgens werd gefocust op de idee van Karel COGGE om via de Noordvaart de IJzervlakte onder water te zetten: hij wist namelijk dat het debiet van de Noordvaart driemaal hoger was dan de Oude-Veurnevaart. Dit voorstel werd eerst tegengehouden, omdat de Noordvaart te dicht lag bij de Duitse stellingen. In de nacht van 29 op 30 oktober werd uiteindelijk toch beslist om de "verlaat" van de Noordvaart te openen. Dit werd uitgevoerd door kapitein UMÉ, korporaal BALON, soldaten COP en VAN BELLE met medewerking van schipper Hendrik GEERAERT. Door dit manoeuvre 4 nachten na elkaar te herhalen, steeg het water in het beoogde gebied met 10 à 30cm. Na de onderwaterzetting stabiliseerde het front zich tussen de Noordzee en Diksmuide. De IJzerslag was ten einde. De Belgen hadden de controle over de afwatering van de streek (via een compagnie "Sapeurs-Pontonniers"), maar de Duitsers bleven de sluizen met hun zware artillerie bestoken. Karel COGGE en commandant NUYTEN werden reeds op 5 november 1914 door koning ALBERT eretekens op de borst gespeld (Bron [100]).

Beeldhouwer: Jules LAGAE (Bron [100])

Onthulling: 7 augustus 1927 (Bron [100])

Meer info over deze persoon